Triest / so sad

English version below.

Hallo allemaal, het is alweer een tijdje geleden dat ik iets heb geschreven, niet dat ik helemaal niets mee maak maar ik ben gewoon een beetje lui haha.
Wat ik nu schrijf is dus ook alweer een aantal maanden geleden gebeurd maar het heeft wel grote indruk op mij gemaakt en ondanks dat het een zeer triest verhaal is ben ik blij, maar dat klinkt niet juist, dat ik dit heb mogen ervaren.
Ik was op mijn werk in Batam toen de telefoon ging, er was iemand vreselijk in paniek en ik kon er geen touw aan vast knopen en gaf de telefoon aan mijn Indonesische vriendin Risma. Ze begreep dat het Monik was, een vriendin van ons, die al hortend en stotend vertelde dat haar man net in elkaar gestort was en ze niet wist wat ze moest doen. We zeiden dat ze snel de ambulance moest bellen en dat er hulp vanuit onze kant onderweg was. Mijn baas Douglas en zijn dochter Jacqie gingen er razend snel naar toe. Het bleef een tijdlang stil maar toen kwam de zeer trieste mededeling dat Bruce overleden was. Jacqui en Douglas hebben hem zeker anderhalf uur geranimeerd maar het heeft niet mogen baten. Hij was waarschijnlijk al overleden toen ze aankwamen. De ambulance kwam een uur later opdagen terwijl het ziekenhuis hooguit 3 km bij het huis van Monik en Bruce ligt. Ze hadden eigenlijk geen flauw benul wat ze moesten doen en hadden ook geen equipment bij zich. In dit soort gevallen is het nog steeds een bananen republiek! De verslagenheid op Smiling Hill waar Bruce ook een investeerder was, was groot en hij was erg geliefd bij het personeel. Rond 20.00 uur kwam Yuli de bar manager met het verzoek of we naar Mr Bruce konden gaan kijken. Huh, kan dat ? is dat niet een beetje raar? Maar nee dat is heel gewoon bij het overlijden hier. Gezien het Ramadan was was het erg stil in het restaurant dus bleven er een paar mensen achter en gingen we met 2 taxies busjes en 10 man richting het huis van Bruce en Monik. Daar aangekomen zag het zwart van de mensen zowel voor het huis als binnen. We gingen naar binnen en daar lag Bruce op een matras gewikkeld in doeken met een grote doek met een knoop bovenop rond zijn hoofd. Het kwam bij mij over als iemand die kiespijn heeft zoals in een stripboek, maar dat doen ze zodat de kaak dan niet neer beneden zakt. Monik zat naast hem hevig te huilen. Toen zij mij zag vloog ze me in de armen. Ik moest met haar op het matras bij Bruce komen zitten. Al de andere meisjes, die bij mij waren, gingen op de grond rond het matras zitten en begonnen, ieder voor zich voor te lezen uit de koran. Ondertussen ging alles in huis gewoon door, natuurlijk heerste er een droevige sfeer maar de hele familie en vrienden zaten overal met elkaar te praten, kleine kinderen speelden gewoon rond het matras. Het klinkt misschien raar maar het bracht de dood wel heel dichtbij en deel van het leven. Na een dik half uur zijn wij weer richting Smiling Hill gegaan. Monik en de aanhang zouden de hele nacht bij Bruce blijven zitten. Bruce was getrouwd met Monik en zij is moslim, dus Bruce is ook moslim geworden om met haar te kunnen trouwen. Dat betekende dus wel dat hij binnen 24 uur begraven moest worden. Gezien hij Australier was kwam hier nog wel wat bij kijken. Normaliter zou hij al vroeg in de morgen zijn begraven maar omdat hij expat was en er een politie rapport moest komen ging dat niet lukken. Hij werd de volgende morgen opgehaald en naar een mortuarium in een ziekenhuis gebracht, in de tropen kun je een lichaam niet te lang zonder koeling laten liggen. Het duurde bijna de hele dag voordat het lichaam vrij gegeven werd maar Monik stond erop dat hij alsnog begraven werd ondanks dat het al donker was. We kregen uiteindelijk te horen dat hij rond 19.30 begraven zou worden. Ondertussen hadden wij een “wake” georganiseerd voor de expat community in Batam. Het was zeer druk maar niemand wilde eigenlijk naar de begrafenis, ze dronken wel een drankje op Bruce. Douglas en Trevor een goede vriend van Bruce gingen wel en ik ging ook mee. Wel triest dat wij de enige 3 expats waren terwijl er zeker 50 man op Smiling Hill aan het hijsen waren! We gingen eerst naar het huis, nu lag Bruce op een soort brancard en zijn doeken waren gewisseld. Hij zag er nu niet meer zo goed uit maar ja dat kun je verwachten. Iedereen er weer omheen en er werd door een geestelijke gebeden. Hierna werd er een soort kooi over de brancard gelegd en ging er een mooi doek overheen en werd de brancard door vrienden en familie naar buiten gedragen waar een ambulance stond te wachten. Monik ging mee in de ambulance en de rest volgde met de auto’s. Tot mijn stomme verbazing ging het zwaailicht en de sirene aan en vloog de ambulance weg. Waarom de haast, hij is toch al dood! Alle auto’s die bij de ambulance hoorden mochten de alarmlichten aan en er net zo snel achteraan, door de rode lichten enz. We kwamen bij de begraafplaats aan. In het donker zeer moeilijk te zien maar alle graven lagen zeer dicht op elkaar. Het was niet een net onderhouden begraafplaats zoals wij het gewend zijn. Meer een stuk land met graven erop, geen paden, wel zand en modder en rommel, ik zag zelfs nog een paar geiten en kippen rond scharrelen. In Indonesie bouwen ze een soort badkuip om de plek. Dat klinkt natuurlijk bizarre maar ik weet ook niet hoe ik het moet omschrijven. Het zijn gewoon allemaal badkamer tegeltjes die er als bak worden om gemetseld. Er was een grote bouwlamp geïnstalleerd zodat we iets konden zien. We liepen allemaal naar een gat van ongeveer 2meter diep en Bruce werd aan de zijkant gezet. Er werd weer volop gebeden en toen sprongen er 4 mannen in het gat. Ze pakten Bruce aan en legde hem op de bodem op zijn rechter schouder richting Mekka. Er werden toen schuine latjes over zijn lichaam gezet zodat het zand niet direct op hem zou vallen. De mannen klommen uit het graf en toen begonnen er 4 man tegelijk, wisselende van beurt het gat vol te scheppen. Omdat de graven zo dicht bij elkaar lagen was het zand verspreid over de andere graven en zaten wij op het randje van andere graven toe te kijken totdat het graf vol was en het aangestampt kon worden. Daarna ging iedereen erom heen staan, zitten en werd er weer gebeden. We strooiden bloemenblaadjes over het graf en toen was het afgelopen. Ik zou dolgraag willen dat dit Bruce niet was overkomen want hij laat Monik en 2 kleine kinderen achter maar het is helaas wel zo. De hele begrafenis en alles er om heen heeft een diepe indruk op mij gemaakt. Het was allemaal zeer respectvol en dichtbij. Je hoeft geen polis te hebben van 10.000. Geen electrische takel met een knopje op het kerkhof om de kist te laten zakken, geen begrafenis ondernemer die alles voor je regelt. Alles werd door vrienden en familie geregeld. Het gaf een zeer bijzondere sfeer van samenhorigheid en in mijn beleving wordt er hier op een respectabele en relaxte maar gezonde manier met de dood omgegaan waardoor het een verdrietig, maar niet te vermijden, onderdeel van het leven wordt. Ik voel mij vereerd dat ik deze ervaring rijker ben.
Rest in peace Bruce!


Hello everybody, it has been awhile since I last wrote my blog. It is not because nothing has happened but I have become a little lazy haha.
The story I am writing now has happened a few months ago. It left me overwelmhed and impressed with the way things are done overhere. I am happy even though it is not the right word, to have witnessed this tragic event. I was working at Goodies in Batam, Indonesia when I received a phone call. The person on the other end was hysterical and I could not understand her. I gave the phone to my friend Risma. It turned out to be a friend of ours, Monik, she managed to tell Risma, her husband Bruce had just collapsed and she did not know what to do. We told her to call an ambulance immediately and help was on the way from Goodies. My boss Douglas and his daughter Jacqui raced to the scene. We heard nothing for hours but then we heard the sad news, Bruce had passed away. Jacqui and Douglas have tried for over an hour and a half to resusitate him but to no avail. The ambulance arrived one hour later even though the hospital is only 2 miles away from their house and the staff did not have a clue what to do. They did not have any equipment what so ever. In these events you become aware it is still a banana republic. Everbody at Smiling Hill was very upset about the news and they wanted to go to see Bruce. Huh, is that not strange when somebody has just died? Apparently not, it is custom here to go and pay your respect. As it was Ramadan the restaurant was very quiet so at least 10 of us could go. When we arrived at the house there was a big crowd, inside and outside the house. We went inside and saw Bruce lying on a mattress on the floor wrapped in cloth. He had a piece of cloth wrapped around his head. It made me think of somebody having a tooth ache as in cartoons. Apparently it is done so the jaw won’t drop. Monik sat with Bruce on the mattress when she saw me she ran crying into my arms. She was inconsolable. I had to come and sit with her on the mattress. The other girls sat on the floor around the mattress and started reading verses from the Koran. In the meantime everything in the house went on, of course the atmosphere was very sad, family and friends were in every room chatting, little children played around the corpse, it was very busy. However it did not feel strange but it made the death very close and a normal part of life. We left after half an hour, Monik and the family would stay with Bruce all night to mourn him. Bruce and Monik were married. In order to do so Bruce had to become Moslim himself which meant he had to be burried within 24 hours. Normally he would have been buried early in the morning but because he came from Australia, a police report was needed. He was taken away early in the morning to a morgue to be checked out and kept till the burial. His body was not released until 18.00 but Monik was adamant he would still be buried that day even though it was already dark. We had organized a wake for the expat community and there must have been around 50 people have a drink to remember Bruce however nobody was interested in going to the funeral. Douglas and Trevor, a good friend of Bruce and I were the only 3 people attending the funeral. First we went to the house, where Bruce was lying on a low trolley wrapped in different garb. The imam said a lot of prayers while everybody surrounded Bruce, who did not look so good any more. A metal cage was placed over the gurney and it was picked up by friends and family and carried to the ambulance which was waiting outside. Monik went with Bruce in the ambulance and all other people followed in their cars. I was very amazed to see the lights and the sirens being switched on and they took off as if followed by the devil. Why the rush? Bruce is dead already! The cars following the ambulance were allowed to use the hazard lights and follow at the same speed. We did get there unharmed, it was a eery ride! It was hard to see the cemetery as it was very dark. It was not a well kept cemetery as we are used to. It was a piece of land with graves no paths, just mud, sand and rubbish and the graves were very close together. I even saw some chickens and goats rummaging around, walking over the graves. The graves looked like bath tubs to me. They built a sort of monument around the grave out of bathroom tiles. A big spotlight had been put in place so we could see what was going on. Bruce was carried from the ambulance and placed next to a 2 meter deep grave. The imam said prayers again and then 4 men jumped down in the grave and placed Bruce on the bottom of the grave on his right side facing Mekka. They placed some wood across his body so the sand would not fall directly on him and then they climbed out of the grave. There were 4 shovels and most men took turns filling the grave. While this was going on we were sitting on the other graves watching. When the grave was filled and stamped on the imam started praying again and we threw flower pettles on the grave. That was the end and we all went home. Again I wished this had not happened as Bruce leaves Monik and 2 young kids, but is as it is. However I feel very fortunate I have experienced this. I found it very moving and people over here deal with death in a very respectable, healthy, caring but relaxed manner which makes it a very not to be avoided part of life. Over here no need for an expensive policy, friends and family take care of everything. No funeral parlour, no electric crane to lower the coffin, no distance but a lot of togetherness.
Rest in peace Bruce!